ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

- Αποτελεί ένα αναπτυσσόμενο πρόγραμμα με βασικό στόχο να αποθαρρύνει τους πολίτες να πετούν απορρίμματα, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή εντός του 2024.

- Αφορά στον τρόπο που τα νοικοκυριά θα διαχειρίζονται τα απορρίμματά τους, κινητοποιώντας τους πολίτες να κάνουν ανακύκλωση και να αποφεύγουν να οδηγούν τα απόβλητα σε ταφή.

- Η χρέωση θα γίνεται με βάση την πραγματική ποσότητα των παραγόμενων αποβλήτων.

- Επιπλέον, οι Δήμοι θα μπορούν να χρεώνουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη σε όλους όσους παράγουν λιγότερα απόβλητα ή ανακυκλώνουν περισσότερο.

- Οι πολίτες θα κληθούν να υιοθετήσουν μια νέα φιλοσοφία όσον αφορά στην παραγωγή και ανακύκλωση αποβλήτων, καθώς όσο περισσότερα απορρίμματα οδηγούνται στις χωματερές τόσα περισσότερα τέλη θα πληρώνουν.

Νέα δεδομένα εντός του 2024

Στην Ελλάδα, η σχετική νομοθεσία προβλέπει εφαρμογή για όλους τους Δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων από την 1η Ιανουαρίου του 2023 και άνω των 20.000 κατοίκων από την 1η Ιανουαρίου 2028.

Ωστόσο, η πράσινη μετάβαση, η ενίσχυση της ανακύκλωσης και ο στόχος της κυβέρνησης να βάλει τέλος στα πρόστιμα που καλείται να πληρώσει η χώρα στην ΕΕ για τα απορρίμματα, σημαίνουν ότι μέσα στους επόμενους μήνες οι δήμοι θα πρέπει να αποκτήσουν τις κατάλληλες υποδομές για να εφαρμοστεί το νέο μέτρο.

Μέχρι στιγμής, το πρόγραμμα έχει αρχίσει ή θα αρχίσει να εφαρμόζεται πιλοτικά, σε αρκετούς δήμους της χώρας, ξεκινώντας από τους μεγάλους παραγωγούς απορριμμάτων. Διευκρινίζεται πως ως μεγάλοι παραγωγοί εννοούνται οι επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ, τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τα νοσοκομεία και τα εμπορικά κέντρα.

Θέσπιση συστήματος «πληρώνω όσο πετάω» (Άρθρο 14 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί από την παρ. 4 του άρθρου 1 και την παρ. 15 του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)

Μετά το άρθρο 1 του ν. 25/1975 (Α’ 74), προστίθεται άρθρο 1α ως εξής:

«Άρθρο 1α Θέσπιση συστήματος «πληρώνω όσο πετάω»

1. Ως σύστημα «πληρώνω όσο πετάω» νοείται το σύστημα με το οποίο οι παραγωγοί αποβλήτων χρεώνονται με βάση την πραγματική ποσότητα των παραγόμενων από αυτούς αποβλήτων. Σε εφαρμογή του συστήματος αυτού, ο υπολογισμός του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού του άρθρου 1 μπορεί να γίνεται και στη βάση της παραγωγής αποβλήτων ανά νοικοκυριό ή κτιριακό συγκρότημα, επαγγελματική δραστηριότητα, πολεοδομική ή δημοτική ενότητα, υπό την προϋπόθεση ότι ο οικείος ο.τ.α. α΄ βαθμού διαθέτει σύστημα μέτρησης των παραγομένων αποβλήτων ή για κάποιο από τα ρεύματα των παραγόμενων αποβλήτων. Προς τον σκοπό αυτό, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του ο.τ.α. α’ βαθμού, επιλέγεται η εφαρμογή του συστήματος της παρούσας και καθορίζονται, πέραν των συντελεστών του άρθρου 1, τα εξής:
α) τα ρεύματα των αποβλήτων για τα οποία εφαρμόζεται το σύστημα της παρούσας,
β) ο καθορισμός των υποχρέων προς απόδοση του τέλους,
γ) οι μονάδες μέτρησης (βάρος ή όγκος) και η αντίστοιχη τιμή μονάδος, η οποία μπορεί να διαφοροποιείται ανά κατηγορίες αποβλήτων,
δ) η αναλογία των ανταποδοτικών τελών που υπολογίζονται κατά το άρθρο 1 σε σχέση με τον υπολογισμό στη βάση της παραγωγής αποβλήτων,
ε) οι τρόποι υπολογισμού, είσπραξης ή επιστροφής του μέρους του τέλους που υπολογίζεται βάσει των παραγόμενων αποβλήτων και
στ) κάθε θέμα σχετικό με την εφαρμογή του συστήματος της παρούσας.

2. Από την 1η Ιανουαρίου 2023 οι ο.τ.α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων, υπό την προϋπόθεση ότι βρίσκεται σε λειτουργία Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) ή ιδιωτική ΜΕΒΑ που εξυπηρετεί τον οικείο ο.τ.α. α΄ βαθμού, υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα της παρ. 1 για τα βιολογικά απόβλητα που παράγονται από τους φορείς της παρ. 4 του άρθρου 50, οι οποίοι και καθίστανται υπόχρεοι για την απόδοση του τέλους, σύμφωνα με την παρ. 1. Για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, οι ο.τ.α. α’ βαθμού:
α) υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα μέτρησης των παραγομένων βιολογικών αποβλήτων από τους φορείς της παρ. 2 του άρθρου 50 και
β) καθορίζουν, με την απόφαση της παρ. 1, τα προβλεπόμενα στις περ. γ), δ), ε) και στ) της παρ. 4.

3. Από την 1η Ιανουαρίου 2023 οι ο.τ.α. α’ βαθμού, υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα της παρ. 1 για τα αστικά απόβλητα που παράγονται από τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα της υποπερ. δδ) της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α’ 155) και τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα άνω των εκατό (100) κλινών της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014, καθώς και από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους, οι φορείς λειτουργίας των οποίων καθίστανται υπόχρεοι για την απόδοση του τέλους, σύμφωνα με την παρ. 1. Στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις συμπεριλαμβάνονται και οι πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, οι ο.τ.α. α’ βαθμού:
α) υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα μέτρησης των παραγομένων αστικών αποβλήτων από τους φορείς της παρούσας και
β) καθορίζουν, με την απόφαση της παρ. 1, τα προβλεπόμενα στις περ. α), γ), δ), ε) και στ) της παρ. 4.

4. Από την 1η Ιανουαρίου 2028 οι ο.τ.α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα της παρ. 1. Για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, οι ο.τ.α. α’ βαθμού:
α) υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα μέτρησης των παραγομένων αποβλήτων από τους φορείς της παρ. 1, και
β) καθορίζουν, με την απόφαση της παρ. 1, τα προβλεπόμενα στις περ. α), β), γ), δ), ε) και στ) της παρ. 1.